Założenie i prowadzenie
JDG założyć może jedna osoba fizyczna wypełniając wniosek o założenie firmy poprzez Centralną Ewidencje i Informację o działalności gospodarczej (CEIDG). Wniosek można złożyć elektronicznie wykorzystując profil zaufany bądź uzupełniony druk złożyć papierowo w Urzędzie Miasta bądź Gminy.
Wszelkie zmiany (zgłoszenia/wykreślenia rachunków bankowych, miejsc prowadzenia działalności, pełnomocników) również dokonuje się poprzez CEIDG. W ten sam sposób można także zawiesić działalność na co najmniej 30 dni jeśli firma nie zatrudnia pracowników (maksymalny czas zawieszenia został zlikwidowany).
Nazwa firmy powinna zawierać imię i nazwisko właściciela i to właściciel odpowiada w pełni całym swoim majątkiem za wszelkie zobowiązania.
Księgowość JDG może być prowadzona w formie książki przychodów i rozchodów (bądź ewidencji przychodów gdy wybrany został ryczałt), ale po przekroczeniu ustawowego limitu przychodów w wysokości 2mln zł przedsiębiorca będzie zmuszony w kolejnym roku rozpocząć prowadzenie ksiąg rachunkowych.
Zgłoszenia do ubezpieczenia można dokonać na etapie wniosku rejestracyjnego wybierając ZUS/KRUS. Obowiązkowe jest zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego, natomiast składki społeczne przy posiadaniu innego tytułu do ubezpieczeń (np. umowa o pracę) mogą być dobrowolne.
Wszystkie późniejsze zmiany i zgłoszenia dokonuje się już bezpośrednio w portalu ZUS PUE.
Forma opodatkowania
Zasady ogólne
Podstawowa forma opodatkowania, która jest domyślną formą dla wszystkich osiąganych dochodów. Z tego względu osiągane dochody z pracy na etacie czy umowie zleceniu sumują się z tymi wypracowanymi w działalności gospodarczej. Dlatego wybór tej formy opodatkowania wiąże się z największym ryzykiem zapłaty wysokich podatków jeśli nie jesteśmy w stanie oszacować potencjalnych dochodów.
Podatek jest płacony od osiąganych dochodów przy czym pierwsze 30tys. zł. dochodu jest zwolnione z podatku, a dla pozostałych dochodów do 120tys. zł. rocznie stawka podatku wynosi 12%. Wszystkie dochody ponad 120tys. zł. opodatkowane są już niestety stawką 32%.
Składka zdrowotna przy tej formie opodatkowania płacona jest w wysokości 9% podstawy (bliskiej osiąganym dochodom), przy czym składka miesięczna nie może być mniejsza niż 9% wynagrodzenia minimalnego (w roku 2024 wynosi 381,78zł).
Podatek Liniowy
Forma opodatkowania najczęściej wybierana przez przedsiębiorców osiągających znaczące dochody ze względu na stałą i przez to przewidywalną stawkę podatku. W stosunku do zasad ogólnych przepisy pozwalają dodatkowo do kosztów uzyskania dochodów zaliczyć zapłaconą składkę zdrowotną do rocznego limitu na poziomie 11.600,00zł w roku 2024.
Podatek płacony jest w wysokości 19% od uzyskanych dochodów.
Składka zdrowotna przy wyborze podatku liniowego jest płacona na poziomie 4,9% przy czym tak jak w przypadku skali podatkowej nie może być mniejsza niż 381,78zł w roku 2024.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
Z tej formy opodatkowania mogą skorzystać osoby których przychody w roku podatkowym nie przekroczą równowartości 2mln EURO oraz sprzedawane usługi i towary mieszczą się w określonym przez ustawę katalogu. Przypisanie rodzaju działalności do odpowiedniej stawki ryczałtu określa art. 12 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. Należy pamiętać, że wyświadczenie usługi spoza określonego katalogu skutkuje natychmiastowym przejściem z rozliczaniem dochodów na zasady ogólne.
Podatek jest płacony od osiąganych przychodów, a podstawę opodatkowania obniżają jedynie zapłacone składki społeczne oraz 50% zapłaconej składki zdrowotnej.
Składka zdrowotna przy rozliczeniu osiąganych przychodów ryczałtem płatna jest w zależności od ich poziomu:
– do 60tys. zł wynosi 60% przeciętnego wynagrodzenia,
– od 60tys. do 300tys. zł wynosi 100% przeciętnego wynagrodzenia,
– ponad 300tys. zł wynosi 180% przeciętnego wynagrodzenia.
Co istotne przekroczenie któregoś z progów nie oznacza tylko, że od tego momentu płacić będziemy wyższą składkę zdrowotną. W rozliczeniu rocznym należy uzupełnić brakujące kwoty tak jakby cały rok płacony był od najwyżej osiągniętego progu w danym roku.
Likwidacja
Podobnie jak w przypadku zawieszenia, również likwidację swojej działalności możemy załatwić elektronicznie poprzez CEIDG. Po złożeniu odpowiedniego wniosku działalność zostanie wykreślona z rejestru ale trzeba pamiętać aby w ciągu 7 dni od zaprzestania prowadzenia działalności, wyrejestrować z ZUS wszystkich swoich pracowników i samego siebie.
Ubezpieczenie zdrowotne będzie obowiązywało jeszcze przez 30 dni od daty wyrejestrowania, po tym terminie stracisz możliwość korzystania z refundowanej opieki zdrowotnej.
W przypadku prowadzenia KPiR przedsiębiorca zobowiązany jest do sporządzenia spisu z natury majątku swojej firmy (towary, materiały, wyposażenie) na dzień zamknięcia działalności. Wykazu majątku nie trzeba przekazywać do Urzędu Skarbowego.
Jeśli przedsiębiorca był czynnym podatnikiem VAT ma również obowiązek sporządzenia odrębnego spisu z natury dla celów podatku VAT. Tak sporządzony wykaz majątku powinien zostać dołączony do ostatniej deklaracji VAT. Wraz z zakończeniem działalności gospodarczej, w celu wyrejestrowania jako czynny podatnik powinno złożyć się formularz VAT-Z.
Bardzo istotne jest aby zarchiwizować dokumenty księgowe i kadrowo-płacowe i przetrzymywać je przez ustawowo określone terminy po zakończeniu działalności gospodarczej.